Dù công ty nhỏ hay lớn thì nguồn nhân lực cũng đóng một vai trò quan trọng trong chiến lược hoạch định quản trị của doanh nghiệp. Đây cũng là một trong những yếu tố hữu hình ảnh hưởng đến lợi thế cạnh tranh, cơ hội phát triển và thành công bền vững của tổ chức. Vì lẽ đó mà hiểu rõ khái niệm và đặc điểm của nguồn nhân lực sẽ giúp chúng ta xây dựng một doanh nghiệp hiệu quả hơn. Vậy, nguồn nhân lực là gì? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu các giải pháp nâng cao chất lượng nhân lực trong giai đoạn công nghệ kỹ thuật số hiện đại ngày nay thông qua bài viết dưới đây nhé.
Mục lục bài viết
Nhân lực là gì?
Nhân lực xuất phát từ bên trong của từng cá nhân là một giá trị đặc biệt gồm thể lực và trí tuệ không ngừng phát triển theo sự tiến bộ của con người. Khi tích lũy đến một mức nào đó, người ta có thể tham gia vào hoạt động lao động và sản xuất để đóng góp cho nền kinh tế - xã hội. Điều đáng chú ý, nhân lực tạo ra sự khác biệt so với các nguồn lực khác trong doanh nghiệp như nguồn vốn, công nghệ kỹ thuật, hay máy móc.
Nguồn nhân lực là gì?
Theo Liên Hợp Quốc, nguồn nhân lực bao gồm kiến thức, kỹ năng, kinh nghiệm, năng lực và tính sáng tạo của con người, tất cả đều có liên quan đến sự phát triển của từng cá nhân cũng như đất nước. Đây được xem như một giá trị bổ sung cùng với các nguồn vốn vật chất khác như tiền tệ, công nghệ, tài nguyên thiên nhiên,....
Nếu xét theo nghĩa rộng thì nguồn nhân lực đóng vai trò cung cấp sức lao động cho sản xuất xã hội và góp phần vào sự phát triển của nền kinh tế toàn cầu. Mặt khác, có thể nói khái niệm này bao gồm toàn bộ dân cư có khả năng phát triển bình thường.
Tuy nhiên, nếu nhìn theo nghĩa hẹp, nguồn nhân lực chỉ tập trung vào khả năng lao động và vai trò quan trọng trong sự phát triển kinh tế - xã hội. Khái niệm này bao gồm các nhóm dân cư trong độ tuổi lao động, có khả năng tham gia vào hoạt động sản xuất, là tổng hợp các yếu tố về thể lực và trí lực của những người lao động đóng góp cho doanh nghiệp hoặc tổ chức.
Nguồn nhân lực trong doanh nghiệp có những đặc điểm gì?
Sau khi đã nắm được khái niệm nguồn nhân lực, bạn cần hiểu rõ về các đặc điểm chủ yếu của con người trong quá trình sản xuất kinh doanh, điều mà tác động trực tiếp đến sự thành công và bền vững của tổ chức. Nguồn nhân lực có 4 đặc trưng cơ bản sau:
1. Sức lao động nằm trong cơ thể sống con người
Để đảm bảo phát huy tối đa năng suất lao động của nhân viên, bạn cần chú ý đến hai yếu tố chính: tiền lương và môi trường làm việc.
- Tiền lương: Đảm bảo trả lương đều đặn, thỏa đáng giúp nhân viên đáp ứng các nhu cầu cá nhân và đảm bảo cuộc sống ổn định. Hình thức trả lương thưởng theo định kỳ, chẳng hạn như hàng tháng, để thỏa mãn nhu cầu tài chính của người lao động. Tuy nhiên, cần chú ý rằng lương cũng là khoảng giá trị cần điều chỉnh tăng dần theo thời gian để đáp ứng cuộc sống ngày càng hiện đại của con người.
- Môi trường làm việc: Không gian làm việc cần được tạo ra với tính năng động, sáng tạo để khuyến khích hiệu quả làm việc của nhân viên. Doanh nghiệp cũng cần để cao sự thoải mái, tiện nghi, khuyến khích sáng tạo, tinh thần hợp tác và trao quyền cho nhân viên để họ phát huy hết tiềm năng trong công việc.
2. Trình độ người lao động có thể thay đổi
Một đặc điểm cơ bản khác của nguồn nhân lực là trình độ lao động có thể thay đổi theo nhiều hướng khác nhau. Trong quá trình làm việc, trình độ lao động có thể tăng lên dần theo thời gian, hoặc ngược lại có thể bị thụt lùi, trì trệ. Tuy nhiên, cũng có trường hợp trình độ lao động ít thay đổi, dù đã cố gắng làm việc chăm chỉ trong một thời gian dài.
3. Nhận thức về nguồn nhân lực ngày càng thay đổi
Nhận thức của nhà quản trị về nguồn nhân lực sẽ thay đổi theo thời gian, không chỉ áp dụng cho con người mà còn cả các nguồn tài nguyên khác. Dưới đây là một số cách nhìn khác nhau của nhà quản trị về nguồn nhân lực:
- Có những nhà quản trị coi nguồn lực con người là tài sản vô giá và xem trọng nhân viên bằng cách tôn trọng, khích lệ để họ cống hiến cũng như thể hiện tối đa năng suất làm việc.
- Một số nhà quản trị xem con người giống như các nguồn tài nguyên khác. Theo cách này, tổ chức vẫn có thể tồn tại nhưng họ có thể gặp khó khăn trong việc nâng cao hiệu quả kinh doanh.
- Ngoài ra, còn những chủ doanh nghiệp coi thường nguồn nhân lực, chỉ quan tâm đến tiền lương mà không tôn trọng giá trị con người.
Như vậy, thái độ của nhà quản trị đối với nguồn nhân lực đóng vai trò quan trọng trong việc xác định cách họ quản lý và phát triển doanh nghiệp của mình.
4. Nguồn nhân lực tồn tại trong thị trường cạnh tranh
Thị trường là nơi mà người lao động và doanh nghiệp gặp nhau, cùng thỏa thuận về việc sử dụng sức lao động. Điều này gây nên sự cạnh tranh gay gắt khi có nhiều người thất nghiệp đang tìm kiếm việc làm và cạnh tranh giữa các doanh nghiệp trong việc thuê nhân viên.
Trên thực tế, trong thời đại toàn cầu hóa hiện nay, cạnh tranh trên thị trường nhân lực đã mở rộng đáng kể. Người lao động có thể di chuyển và tìm kiếm công việc ở các quốc gia khác. Đồng thời, các nhà tuyển dụng cũng có khả năng thuê nhân viên từ nước ngoài.
Với sự tồn tại của toàn cầu hóa, việc cạnh tranh trên thị trường lao động đã trở nên phức tạp hơn bao giờ hết. Tuy nhiên, những thay đổi này tạo ra cơ hội lớn cho người dân, đồng thời cũng đặt ra các thách thức mới cho các doanh nghiệp, khi họ phải tìm cách giữ chân nhân tài trong bối cảnh đa dạng ngày nay.
Vai trò của nguồn nhân lực
Như chúng tôi đã đề cập ở trên, nguồn nhân lực đóng một vai trò vô cùng quan trọng, không chỉ đối với sự tồn tại của doanh nghiệp mà còn ảnh hưởng đến sự phát triển của cả kinh tế - xã hội toàn cầu.
1. Đối với doanh nghiệp, tổ chức
Nhà quản trị luôn xem xét nguồn nhân lực là một trong những yếu tố cốt lõi quan trọng nhất của doanh nghiệp. Để có thể cạnh tranh hiệu quả trên thị trường, điều kiện tiên quyết là phải đảm bảo nhân viên được trang bị kiến thức chuyên môn. Nhân lực đóng vai trò quan trọng vì:
- Tăng cường lợi thế cạnh tranh cho doanh nghiệp: Trong mô hình kinh tế tri thức hiện nay, các yếu tố như vốn, máy móc và nguyên vật liệu không còn đảm bảo thành công cho doanh nghiệp, mà thay vào đó là tập trung vào nguồn vốn trí tuệ - một tài sản vô hình với vai trò cực kỳ quan trọng. Do đó, doanh nghiệp hiện nay đang hướng đến tăng cường năng lực trí tuệ để xây dựng chiến lược và nâng cao khả năng cạnh tranh.
- Góp phần tạo nên sự phát triển cho tổ chức: Để đạt được sự cạnh tranh, nhà quản trị cần lập kế hoạch nguồn nhân lực cho từng bộ phận, lựa chọn nhân viên phù hợp và giao việc cho đúng người. Điều này giúp tạo lợi thế cạnh tranh cho tổ chức, mở ra cơ hội phát triển và nâng cao hiệu suất kinh doanh.
- Nguồn lực vô hạn của công ty: Con người đóng vai trò quan trọng và không giới hạn trong việc thúc đẩy sự sáng tạo cũng như đổi mới trong doanh nghiệp. Để tận dụng tối đa tiềm năng này, doanh nghiệp cần hiểu sâu hơn về tâm lý của nhân viên, đồng thời xây dựng chiến lược phù hợp nhằm duy trì sự ổn định và tối ưu hóa nguồn nhân lực.
Tóm lại, nhân lực đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng và duy trì sự cạnh tranh của doanh nghiệp trên thị trường ngày nay. Việc trang bị kiến thức chuyên môn và phát triển nhân tài là những hoạt động chiến lược quan trọng để đạt được thành công bền vững cũng như nâng cao khả năng cạnh tranh của tổ chức.
2. Đối với sự phát triển kinh tế xã hội
Sự phát triển kinh tế - xã hội phụ thuộc vào nhiều yếu tố như nguồn lực, tài chính và cơ sở vật chất. Trong đó, con người lại đóng vai trò quyết định trong việc thúc đẩy sự tiến bộ bền vững bởi chỉ có trí tuệ và sức người mới tạo nên động lực cho mọi khía cạnh của quá trình tăng trường. Những nguồn lực khác dù có quan trọng cũng chỉ có thể phát huy tác dụng một cách hiệu quả nếu nhận được sự hỗ trợ của con người.
Một số giải pháp nâng cao chất lượng nguồn nhân lực
Để nâng cao cũng như cải thiện chất lượng nguồn nhân lực hiện nay, các doanh nghiệp có thể áp dụng một loạt các biện pháp cơ bản dưới đây:
- Chú trọng công tác tuyển dụng: Để đạt được đội ngũ nhân lực chất lượng cao, doanh nghiệp cần tập trung vào quy trình tuyển dụng ban đầu. Thay vì chọn một lúc nhiều người, hãy sàng lọc hồ sơ ứng viên kỹ càng để tìm ra những đối tượng có năng lực cũng như phù hợp với văn hóa doanh nghiệp. Sự kết hợp giữa số lượng và chất lượng nhân lực là yếu tố quan trọng để đạt hiệu quả tối ưu.
- Chiến lược kinh doanh đi liền với chiến lược phát triển nhân lực: Doanh nghiệp cần liên kết hai chiến lược lại với nhau mới có thể phát triển bền vững. Điều này bao gồm lập kế hoạch kinh doanh cho từng giai đoạn với những mục tiêu cụ thể, từ đó quy hoạch nguồn nhân lực phù hợp cho các vị trí nhân sự còn trống.
- Tạo điều kiện học tập cho nhân lực: Ngoài việc đánh giá năng lực cá nhân, doanh nghiệp cần tạo điều kiện thuận lợi để nhân viên có thể học tập, bao gồm hỗ trợ về thời gian, kinh phí và phân công người làm thay thế nhằm giúp họ có thể tập trung vào quá trình học tập.
- Trọng dụng nhân tài đúng nơi đúng chỗ: Phát hiện, bồi dưỡng và sử dụng người giỏi đúng nơi, đúng chỗ trong công việc để mang lại hiệu suất cao, đây cũng là nền tảng giúp doanh nghiệp phát triển bền vững.
- Bồi dưỡng nhân tài nhằm xây dựng đội ngũ nhân sự nòng cốt: Doanh nghiệp nên kết hợp quy trình tuyển dụng và bồi dưỡng nhân sự, đồng thời khuyến khích tận dụng nguồn lực chất lượng cao. Điều này giúp khai thác tối đa tiềm năng của nhân lực trong nghiên cứu, sản xuất. Bên cạnh đó, việc xây dựng đội ngũ cán bộ chuyên nghiệp, nhân sự cốt cánh hoặc thậm chí các chuyên gia giỏi trong một số phòng ban là điều vô cùng cần thiết.
- Chọn đơn vị tuyển dụng uy tín: Để tăng cường chất lượng nguồn nhân lực một cách hiệu quả và tiết kiệm chi phí cũng như hạn chế rủi ro trong quản lý nhân sự, ngay từ đầu các tổ chức cần cân nhắc lựa chọn những đơn vị tuyển dụng trung gian uy tín, chất lượng.
Như vậy, không thể phủ nhận vai trò và tầm quan trọng của nguồn nhân lực trong mọi hoạt động kinh tế - xã hội. Đó chính là những con người với tinh thần sáng tạo, đam mê, là "động lực" không ngừng thúc đẩy sự tiến bộ và phát triển. Hy vọng với những thông tin mà VnNews24h đã cung cấp sẽ giúp bạn hiểu được nguồn nhân lực là gì cũng như có được những giải pháp hiệu quả để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.
