Tranh chấp đất đai là vấn đề thường xuyên xảy ra ở nước ta. Đặc biệt, trong trường hợp đất không có sổ đỏ thì việc giải quyết tranh chấp càng trở nên phức tạp. Vậy nên, để không gặp rắc rối và mất nhiều thời gian nếu bạn cũng đang gặp trường hợp này, hãy cùng chúng tôi tìm hiểu về cách giải quyết tranh chấp đất đai không có sổ đỏ thông qua bài viết này nhé.
Mục lục bài viết
Các hình thức giải quyết tranh chấp đất đai không có sổ đỏ
Theo khoản 2 Điều 203 Luật đất đai 2013, khi cá nhân, tổ chức xảy ra tranh chấp đất đai nếu chưa có sổ đỏ mà không thể tự mình giải quyết được có thể nhờ đến sự can thiệp của Pháp luật. Theo đó, có hai hình thức để giải quyết trong trường hợp này đó là nộp đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp tại UBND cấp có thẩm quyền hoặc tiến hành khởi kiện tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền theo quy định của Pháp luật về Luật tố tụng dân sự.
Vậy ai có thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai? Trong trường hợp người gửi đơn yêu cầu tại UBND thì chủ tịch UBND cấp huyện có thẩm quyền sẽ tiến hành giải quyết vấn đề tranh chấp đất giữa các cá nhân, gia đình, cộng đồng dân cư. Nếu không nhận được sự đồng thuận giữa các bên thì người gửi đơn có thể tiếp tục khởi kiện lên UBND cấp tỉnh hoặc Tòa án nhân dân có thẩm quyền.
UBND cấp tỉnh sẽ giải quyết tranh chấp đất đai không có sổ đỏ của các cơ quan, tổ chức, cơ sở tôn giáo, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài hoặc người Việt Nam hiện đang định cư tại nước ngoài. Nếu trong trường giữa các bên vẫn không có sự đồng ý thì có thể tiếp tục gửi đơn kiện lên Tòa án nhân dân hoặc khiếu nại đến Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường.
Các bước tiến hành hòa giải
1. Tự hòa giải
Nhà nước khuyến khích các cá nhân, gia đình, doanh nghiệp, tổ chức khi có sự tranh chấp đất đai có thể giải quyết thông qua hình thức hòa giải theo Điều 202 Luật đất đai 2013. Trong trường hợp các bên không thể đưa ra được một quyết định đồng thuận thì mới tiến hành gửi đơn lên UBND cấp xã.
2. Thủ tục tự hòa giải
Thủ tục hòa giải tranh chấp đất đai chưa có sổ đỏ tại UBND cấp xã được quy định tại Điều 202 Luật đất đai 2013 như sau:
UBND cấp xã có trách nhiệm thực hiện việc thẩm tra, xác minh để tìm hiểu nguyên nhân phát sinh tranh chấp, thu thập giấy tờ, tài liệu liên quan,... và thành lập Hội đồng hòa giải tranh chấp đất đai để thực hiện hòa giải khi nhận được đơn yêu cầu. Việc hòa giải chỉ được tiến hành khi có sự tham gia của hai bên và các thành viên trong Hội đồng hòa giải tranh chấp. Nếu một trong hai bên vắng mặt đến lần thứ hai thì xem như hòa giải không thành công. Trong suốt quá trình tiến hành hòa giải cho đến khi kết thúc phải ghi chép lại trong biên bản bao gồm:
- Thời gian và địa điểm hòa giải.
- Thành phần tham dự hòa giải.
- Tóm tắt nội dung tranh chấp.
- Ý kiến của Hội đồng hòa giải tranh chấp.
Biên bản hòa giải phải có đầy đủ chữ ký của các bên và Hội đồng hòa giải tranh chấp, có đóng dấu của UBND cấp xã, gửi cho các bên tranh chấp và giữ lại một bản ở Ủy ban.
Trong vòng 10 ngày kể từ thời điểm hòa giải, nếu một trong hai bên có ý kiến khác với nội dung đã thống nhất trong biên bản thì Chủ tịch UBND sẽ tổ chức lại cuộc họp với Hội đồng để giải quyết. Trường hợp quá trình hòa giải thành công mà có thay đổi về ranh giới sử dụng đất hoặc chủ sở hữu thì UBND cấp xã sẽ gửi biên bản hòa giải thành công đến cơ quan có thẩm quyền. Còn trong trường hợp hòa giải không thành công hoặc một trong hai bên thay đổi ý kiến dù trước đó đã đồng thuận hòa giải thì UBND sẽ lập biên bản hòa giải không thành công và hướng dẫn các bên tranh chấp gửi đơn đến cơ quan có thẩm quyền cao hơn để giải quyết.
Thủ tục nộp đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp đất đai
1. Hồ sơ cần chuẩn bị
Các bên trước khi nộp đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp đất đai cần chuẩn bị đầy đủ các hồ sơ, giấy tờ sau:
- Đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp đất đai.
- Biên bản hòa giải tranh chấp đất đai tại UBND cấp xã.
- Trích lục bản đồ, hồ sơ địa chính qua các thời kỳ có liên quan đến việc tranh chấp đất đai và các tài liệu, minh chứng làm chứng cứ.
- Báo cáo đề xuất và dự thảo quyết định giải quyết tranh chấp hoặc dự thảo quyết định hòa giải tranh chấp.
2. Trình tự thực hiện
Trình tự giải quyết tranh chấp đất đai khi không có sổ đỏ được quy định tại Điều 89 Nghị định 43/2014/NĐ-CP như sau:
Bước 1: Nộp hồ sơ
Đối với các cá nhân, gia đình, cộng đồng dân cư sẽ tiến hành nộp hồ sơ tại UBND cấp huyện. Trong trường hợp là tranh chấp đất đai không có sổ đỏ của các cơ quan, tổ chức, cơ sở tôn giáo, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài hoặc người Việt Nam hiện đang định cư tại nước ngoài thì cần nộp hồ sơ tại UBND cấp tỉnh.
Bước 2: Tiếp nhận hồ sơ
Nếu trong trường hợp hồ sơ còn thiếu hoặc chưa hợp lệ thì trong 03 ngày làm việc, cơ quan tiếp nhận phải thông báo và hướng dẫn người nộp thực hiện hoàn chỉnh hồ sơ.
Bước 3: Tiến hành giải quyết tranh chấp
Chủ tịch UBND cấp huyện hoặc tỉnh sẽ giao nhiệm vụ cho cơ quan tham mưu tiến hành thẩm tra, xác minh vụ việc và tổ chức hòa giải giữa các bên. Đồng thời, hoàn chỉnh hồ sơ trình lên Chủ tịch UBND để ban hành quyết định giải quyết tranh chấp.
Bước 4: Ban hành quyết định giải quyết tranh chấp
Quyết định giải quyết tranh chấp hoặc quyết định công nhận hòa giải thành công sẽ được Chủ tịch UBND cấp huyện / tỉnh ban hành và gửi cho các bên liên quan. Trong trường hợp các bên không đồng ý với quyết định này thì có thể gửi đơn lên UBND cấp trên, Tòa án nhân dân có thẩm quyền hoặc khiếu nại đến Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường.
Trên đây là những thông tin về việc giải quyết tranh chấp đất đai không có sổ đỏ mà đội ngũ biên tập viên VnNews24h muốn gửi đến bạn. Có thể thấy, đối với các vấn đề liên quan đến tranh chấp, Pháp luật luôn khuyến khích các cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp giải quyết bằng hình thức hòa giải, chỉ khi không thể có sự đồng thuận giữa hai bên mới cần phải nộp thủ tục yêu cầu giải quyết. Mong rằng qua bài viết, bạn đã có thêm cho mình những kiến thức bổ ích về mặt pháp luật để biết mình cần phải làm gì khi xảy ra tranh chấp đất đai khi không có sổ đỏ và tránh được những rắc rối làm ảnh hưởng đến quyền lợi của mình.
