Ung thư máu hiện là một trong những căn bệnh ung thư nguy hiểm và phổ biến nhất. Mỗi năm, chỉ riêng ở Mỹ đã có tới 58.000 bệnh nhân mắc phải ung thư máu bị tử vong. Vậy bệnh ung thư máu có chữa được hay không? Phương pháp điều trị căn bệnh nguy hiểm này như thế nào? Cách phòng chống bệnh ung thư máu ra sao?
Phương pháp điều trị bệnh ung thư máu
Khi bệnh nhân đã được chẩn đoán và xác định là mắc phải ung thư máu, việc điều trị cần được tiến hành nhanh chóng, kịp thời và có khoa học. Trước tiên, phải xác định các yếu tố của bệnh và tình trạng sức khoẻ, thể trạng hiện tại của bệnh nhân. Cụ thể:
- Xác định dạng ung thư máu (ung thư bạch cầu, ung thư hạch bạch huyết, đa u tuỷ).
Tìm hiểu thêm: Ung thư máu là gì? Những tác hại và hậu quả của bệnh?
- Xác định loại bệnh dựa vào thời gian phát triển (cấp tính hay mãn tính).
- Xác định tuổi tác, giới tính của bệnh nhân.
- Xác định tình trạng sức khoẻ hiện tại của bệnh nhân.
- Xác định vị trí của các tế bào ung thư.
Bác sĩ điều trị sẽ từ các yếu tố trên để chọn phương pháp điều trị bệnh ung thư máu phù hợp nhất với bệnh nhân. Các phương pháp điều trị được sử dụng gồm có: xạ trị ung thư, hoá trị liệu, liệu pháp sinh học, cấy ghép tuỷ xương. Các phương pháp này thường sẽ được kết hợp cùng lúc để tăng hiệu quả hoặc sử dụng theo thứ tự trước sau để tạo thuận lợi cho nhau trong việc điều trị.
Phương pháp xạ trị ung thư
Xạ trị ung thư là phương pháp sử dụng những tia mang năng lượng cao như tia X, tia gamma, chùm electron, chùm proton hoặc một số hạt vật chất có khối lượng nặng để bắn phá, hạn chế sự nhân lên của các khối u. Cụ thể, những chùm tia năng lượng cao hay hạt vật chất này sẽ tương tác với các tế bào của khối u, phá huỷ cấu trúc và hạn chế khả năng phát triển của chúng. Tuy nhiên, phương pháp này lại có nhược điểm là các tia năng lượng hay hạt vật chất không thể phân biệt được tế bào tốt và tế bào xấu do đó chúng có thể phá huỷ cả các tế bào có ích, cần thiết cho cơ thể. Vì vậy, phương pháp xạ trị ung thư phổ biến hiện nay là bắn các tia năng lượng từ nhiều hướng, sử dụng máy tính để tính toán hướng bắn sao cho ít ảnh hưởng đến các tế bào tốt và phá huỷ nhiều tế bào xấu nhất.
Hoá trị liệu
Phương pháp hoá trị liệu thường được tiến hành bằng cách tiêm, truyền, cho bệnh nhân uống một hoặc nhiều loại thuốc có khả năng tiêu diệt các tế bào sinh trưởng nhanh - đặc tính phổ biến ở những tế bào ung thư. Tuy nhiên cũng giống như các tia năng lượng xạ trị, các loại hoá chất không có khả năng phân biệt tế bào tốt và tế bào xấu do đó chúng cũng phá huỷ luôn cả các tế bào tuỷ xương, tế bào thuộc hệ tiêu hoá, tế bào nang tóc,... là những tế bào có thời gian sinh trưởng nhanh. Do đó, y học hiện đại đang khai thác một hướng đi mới cho hoá trị liệu: sử dụng các loại thuốc có khả năng gây tác động, ảnh hưởng xấu đến protein bất thường - loại protein cần thiết cho sự phát triển của tế bào ung thư nhằm hạn chế sự phát triển và nhân lên của chúng.
Liệu pháp sinh học
Liệu pháp sinh học hay điều trị sinh học là một phương pháp còn khá mới mẻ trong điều trị bệnh ung thư nói riêng và các căn bệnh nói chung. Phương pháp này được tiến hành bằng cách truyền vào cơ thể bệnh nhân một loại kháng thể đơn dòng nhằm giết chết tế bào ung thư hoặc giúp tăng cường hệ miễn dịch, tạo điều kiện cho cơ thể tự tìm và diệt các tế bào bị bệnh.
Cấy ghép tuỷ xương
Cấy ghép tuỷ xương hay cụ thể hơn là cấy ghép tế bào gốc tạo máu là phương pháp thường có thể áp dụng riêng lẻ hoặc áp dụng sau khi đã trải qua quá trình xạ trị, hoá trị. Ở bệnh nhân bị ung thư máu hoặc trải qua quá trình điều trị, số lượng các tế bào máu tốt sẽ giảm đi rất nhiều. Bên cạnh đó, các hệ thống, tổ chức tạo máu cũng bị ảnh hưởng dẫn tới không thể làm việc bình thường. Lúc này, phương pháp cấy ghép tế bào gốc tạo máu là rất cần thiết. Các tế bào gốc tạo máu tốt sẽ giúp bổ sung những tế bào máu khoẻ mạnh để giúp bệnh nhân có thể hồi phục nhanh chóng.
Điều trị đông y
Phương pháp điều trị đông y có thể được tiến hành bằng cách châm cứu, cho uống thuốc, xoa ngoài da,... Biện pháp này chủ yếu được sử dụng khi căn bệnh đã ở vào giai đoạn cuối. Lúc này, các biện pháp trị liệu thông thường đã vô ích và bác sĩ trị liệu sẽ chỉ tập trung vào việc kéo dài sự sống cũng như giảm đi các triệu chứng, các cơn đau đớn cho bệnh nhân.
Cũng như các căn bệnh ung thư khác, tỉ lệ sống sót của bệnh nhân có khả quan hay không tuỳ thuộc khá nhiều vào việc bệnh được phát hiện và điều trị sớm hay muộn cũng như tình trạng tâm lý, sức khoẻ hiện tại của bệnh nhân. Đa số những trường hợp bệnh được phát hiện và điều trị sớm, bệnh nhân sẽ có thể sống rất lâu sau khi tiến hành chữa trị. Còn nếu như bệnh được phát hiện khá muộn, việc chữa trị sẽ rất khó khăn và tỉ lệ thành công là rất thấp.
Ngoài ra, trong quá trình chữa trị, các phương pháp điều trị bệnh ung thư máu có thể gây ra một số tác dụng phụ không mong muốn sau đây:
- Các tế bào khoẻ mạnh, sinh trưởng nhanh bị tiêu diệt trong quá trình xạ trị, hoá trị sẽ khiến cho bệnh nhân bị rụng tóc, cơ thể yếu ớt, xanh xao, chán ăn, sụt cân, thường xuyên mệt mỏi,...
- Hoá trị và xạ trị có khả năng gây vô sinh. Ở nam giới, các phương pháp này có thể gây biến đổi hoặc làm hỏng tinh trùng. Ở nữ giới, khả năng hỏng buồng trứng, kém rụng trứng hay diệt trứng có thể xảy ra trong quá trình điều trị.
- Việc cấy ghép tuỷ xương có thể dẫn tới phản ứng đào thải các bộ phận ra khỏi cơ thể.
Cách phòng chống, ngăn ngừa bệnh ung thư máu
Đến nay, y học hiện đại vẫn chưa thể xác định được nguyên nhân chính gây ra bệnh ung thư máu. Các nhà khoa học mới chỉ dừng lại ở việc tìm ra được một số tác nhân có khả năng làm tăng tỷ lệ mắc phải căn bệnh nguy hiểm này. Do đó, biện pháp phòng chống bệnh ung thư máu hiện nay chỉ là tránh xa hoặc hạn chế tiếp xúc với các tác nhân nói trên.
Hạn chế tiếp xúc với phóng xạ
Mọi người nên tránh xa những nơi có năng lượng phóng xạ cao như nhà máy điện hạt nhân, khu vực thử nghiệm phóng xạ,... Nếu bất đắc dĩ phải sinh hoạt, làm việc ở những nơi này thì cần hạn chế thời gian tiếp xúc đồng thời tuân thủ đầy đủ các quy định về bảo hộ trong khi làm việc. Đồng thời, những người thường xuyên làm việc, tiếp xúc với phóng xạ cũng nên đi khám cơ thể tổng quát theo thời gian định kỳ hoặc ngẫu nhiên 2 - 3 tháng một lần.
Hạn chế tiếp xúc với chất độc hại
Không nên làm việc, sinh hoạt trong môi trường có chứa nhiều chất độc hại như bãi rác, nhà máy hoá chất,... Nếu bất đắc dĩ phải làm việc ở đây thì nên hạn chế thời gian và tuân thủ đầy đủ các quy định bảo hộ lao động. Đồng thời, những người thường xuyên tiếp xúc với các loại hoá chất cũng nên có kế hoạch đi khám tổng quát theo thời gian định kỳ.
Không hút thuốc lá
Thuốc lá hay khói thuốc lá đều vô cùng độc hại đối với bản thân người hút và những người xung quanh. Do đó, không hút thuốc và khuyên những người xung quanh bỏ thuốc lá là cách đơn giản và hữu hiệu nhất để phòng chống bệnh ung thư máu cũng như nhiều loại bệnh nguy hiểm khác.
Có thực đơn ăn uống hợp lý, khoa học
Một chế độ ăn uống khoa học giàu các loại ngũ cốc nguyên hạt, trái cây, rau củ đồng thời giảm lượng chất béo tiêu thụ sẽ giúp cơ thể phòng tránh rất nhiều căn bệnh nguy hiểm trong đó có ung thư máu.
Tập thể dục thể thao đều đặn
Các chuyên gia từ Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ (ACS) đã chứng minh tập thể dục đều đặn sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ mắc phải nhiều loại bệnh ung thư trong đó có ung thư máu. Đồng thời, ACS cũng đưa ra chế độ tập luyện khoa học bằng cách tập thể thao ít nhất 30 phút mỗi ngày và 5 ngày mỗi tuần. Nội dung của việc tập luyện có thể là các hoạt động như chạy bộ, bơi, tập thể lực,...
Trên đây là một số thông tin về phương pháp điều trị cũng như cách phòng chống, ngăn ngừa căn bệnh ung thư máu mà VnNews24h.Net muốn chia sẻ đến bạn đọc. Cảm ơn đã quan tâm theo dõi và hy vọng với bài viết này, các bạn sẽ có thêm kiến thức để bảo vệ bản thân và những người trong gia đình không mắc phải căn bệnh nguy hiểm trên.
Tìm hiểu thêm: Nhận biết các triệu chứng và dấu hiệu biểu hiện để phát hiện sớm ung thư máu
