Một người sau khi thực hiện những hành vi phạm tội gây ảnh hưởng xấu cũng như đe dọa đến sự tồn tại và phát triển chung của xã hội sẽ bị cấu thành tội phạm. Để bảo vệ trật tự an ninh xã hội, bảo vệ quyền con người, chủ quyền quốc gia và giáo dục mọi người tuân theo pháp luật, Bộ luật hình sự đã đặt ra những hình phạt riêng để áp dụng cho từng loại tội phạm. Tuy nhiên không phải hành vi phạm tội nào cũng sẽ bị kết án giống nhau. Một trong những yếu tố ảnh hưởng đến hình phạt của tội phạm chính là độ tuổi. Có những hành vi phạm tội, chỉ khi tội phạm đủ độ tuổi theo quy định của pháp luật mới phải chịu trách nhiệm hình sự. Vậy độ tuổi phải chịu trách nhiệm về mọi hành vi phạm tội là bao nhiêu?
Mục lục bài viết
Độ tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự cho mọi hành vi phạm tội là bao nhiêu?
Theo Điều 12, Chương III, Bộ luật hình sự 2015 và Khoản 3, Điều 9, Luật sửa đổi, bổ sung Bộ luật hình sự 2017 thì độ tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự được quy định cụ thể như sau:
► Người từ đủ 14 - 16 tuổi sẽ phải chịu trách nhiệm về một số tội thuộc loại tội phạm nghiêm trọng, rất nghiêm trọng và đặc biệt nghiêm trọng. Các tội đó cụ thể như sau:
- Tội hiếp dâm; hiếp dâm người dưới 16 tuổi; tội cưỡng dâm; cưỡng dâm người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi;
- Tội cướp tài sản; bắt cóc nhằm chiếm đoạt tài sản; cưỡng đoạt tài sản; cướp giật tài sản; trộm cắp tài sản; hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản;
- Tội mua bán người; mua bán người dưới 16 tuổi;
- Tội sản xuất, tàng trữ, vận chuyển, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt chất ma túy;
- Tội tổ chức đua xe trái phép; tội đua xe trái phép;
- Tội phát tán chương trình tin học gây hại, cản trở hoặc gây rối loạn hoạt động của mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử; tội xâm nhập trái phép vào mạng máy tính, mạng viễn thông hoặc phương tiện điện tử của người khác; tội sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông hoặc phương tiện điện tử để thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản;
- Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác; tội giết người;
- Tội khủng bố; tội phá hủy công trình, cơ sở, phương tiện quan trọng về an ninh quốc gia; tội chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt vũ khí quân dụng, phương tiện kỹ thuật quân sự.
► Người từ đủ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự về mọi tội phạm.
Như vậy một người ở thời điểm phạm tội đã đủ 16 tuổi sẽ phải chịu trách nhiệm hình sự cho hậu quả của hành vi mình đã gây ra. Tuy nhiên để giúp cho những tội phạm nhỏ tuổi, chưa đủ ý thức để suy nghĩ chín chắn cho hành vi mình đã gây ra, pháp luật Việt Nam cũng chủ trương miễn giảm trách nhiệm hình sự cho tội phạm dưới 18 tuổi.
Quy định của Pháp luật đối với người phạm tội dưới 18 tuổi:
► Miễn trừ trách nhiệm hình sự nếu: phạm phải một số tội rất nghiêm trọng, nghiêm trọng hoặc ít nghiêm trọng mà có nhiều tình tiết giảm nhẹ đồng thời tự nguyện khắc phục phần lớn hậu quả; là đồng phạm nhưng có vai trò không đáng kể.
► Sau khi được miễn trừ trách nhiệm hình sự, các biện pháp xử phạt sẽ bao gồm: khiển trách; hòa giải tại cộng đồng; giáo dục tại xã, phường, thị trấn; giáo dục tại trường giáo dưỡng; cảnh cáo; phạt tiền; cải tạo không giam giữ; tù có thời hạn.
► Chỉ áp dụng hình phạt tù có thời hạn đối với người dưới 18 tuổi nếu xét thấy các hình phạt khác không có tác dụng răn đe, phòng ngừa. Mức phạt tù được quy định cụ thể như sau:
- Đối với tội phạm từ đủ 16 tuổi - 18 tuổi, mức phạt tù áp dụng không quá 3/4 theo mức án quy định. Trường hợp hành vi phạm tội của tội phạm đủ từ 16 - 18 tuổi gây ra đáng phải chịu án chung thân hoặc tử hình thì sẽ được miễn giảm về mức 18 năm tù là cao nhất.
- Đối với tội phạm đủ từ 14 - 16 tuổi, mức án tù áp dụng không quá 1/2 mức án theo quy định. Nếu hành vi phạm tội của tội phạm đủ từ 14 - 16 tuổi gây ra đáng phải chịu mức án chung thân hoặc tử hình thì sẽ được miễn giảm về mức 12 năm tù là cao nhất.
- Người chưa đủ 16 tuổi phạm tội sẽ không tính vào tái phạm hoặc tái phạm nguy hiểm.
Trên đây là thông tin về độ tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự về mọi hành vi phạm tội cũng như mức án phạt cụ thể đã được miễn trừ mà pháp luật Việt Nam đưa ra để thể hiện sự khoan hồng, giúp cho những tội phạm dưới 18 tuổi có cơ hội sửa chữa sai lầm, trở thành con người có ích cho đất nước, cho xã hội. Hi vọng sau khi tham khảo bài viết, bạn đã biết tuổi chịu trách nhiệm hình sự về mọi tội phạm là bao nhiêu?
