Với những người phụ nữ lần đầu tiên mang thai, chắc hẳn sẽ có nhiều điều mới mẻ và khó khăn. Đặc biệt trong 3 tháng đầu của thai kỳ, thai nhi đang trong giai đoạn hình thành quan trọng nhất và cũng là giai đoạn yếu nhất. Những tác nhân độc hại hoặc vi sinh vật xâm nhập trong giai đoạn này có thể gây ra dị tật cho thai nhi suốt đời. Do đó, việc chăm sóc bà bầu 3 tháng đầu thai kỳ là rất quan trọng. Bài viết dưới đây sẽ hướng dẫn những cách chăm sóc bà bầu 3 tháng đầu khoa học nhất để giúp các chị em và người thân trong gia đình có thêm thông tin hữu ích chăm sóc tốt cho thai kỳ.
Mục lục bài viết
Các mốc khám thai quan trọng mẹ bầu cần nhớ
Trong quá trình mang thai, 3 tháng đầu được coi là thời gian quan trọng nhất, đòi hỏi sự chú ý đặc biệt từ các bà mẹ bầu. Trong một số trường hợp, khi phát hiện có thai, nhiều người đã bỏ qua giai đoạn khám thai quan trọng nhất. Để chăm sóc bà bầu 3 tháng đầu thai kỳ tốt nhất, mẹ cần đi khám thai vào 2 mốc thời gian quan trọng sau:
- Khoảng từ 6-8 tuần: Đây là lần khám siêu âm đầu tiên cho bà bầu. Tại đây, bác sĩ sẽ kiểm tra xem tim thai đã phát triển chưa, thai đã vào tử cung chưa và xác định tình trạng phát triển ban đầu của thai nhi.
- Tuần thứ 2 của thai kỳ: 12 tuần là mốc khám thai quan trọng, nhất là với các thai phụ lớn tuổi hoặc có tiền sử dị tật, bệnh di truyền. Khi thực hiện siêu âm trong khoảng thời gian từ 12 đến 14 tuần, bác sĩ sẽ đo độ mờ da gáy để xác định nguy cơ mắc hội chứng Down, dị dạng tim,....
Tuy nhiên, các mẹ bầu cũng cần lưu ý rằng các mốc khám thai chỉ là những thời điểm quan trọng trong quá trình mang thai, việc theo dõi sức khỏe thai nhi cần phải được thực hiện liên tục suốt cả quá trình thai kỳ. Nếu mẹ bầu có bất kỳ dấu hiệu nào về sức khỏe của thai nhi hoặc bản thân mình, cần liên hệ ngay với bác sĩ để được tư vấn và hướng dẫn cụ thể.
Gợi ý một số thực phẩm tốt cho thai kỳ
Khi chăm sóc bà bầu 3 tháng đầu thai kỳ, việc lựa chọn thực phẩm phù hợp rất quan trọng để đảm bảo sức khỏe và sự phát triển của bào thai. Đây là giai đoạn mà mẹ bầu vừa mới bắt đầu thời kỳ thai nghén và chưa thể ăn theo cách "ăn cho hai người". Tuy nhiên, mẹ bầu vẫn cần quan tâm đến việc cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cho cả mình và thai nhi. Dưới đây là một số gợi ý các thực phẩm tốt cho thai kỳ 3 tháng đầu:
1. Thực phẩm giàu Axit folic
Trước khi mang thai khoảng 3 tháng, phụ nữ sẽ được khuyên nên ăn các thực phẩm bổ sung axit folic. Đây là một trong những dưỡng chất thiết yếu cần được cung cấp đầy đủ trong giai đoạn đầu của thai kỳ, bởi vì nó hỗ trợ cho sự phát triển và hoàn thiện của ống thần kinh. Nếu thai nhi không được cung cấp đủ axit folic, nguy cơ sinh non hoặc dị tật ống thần kinh sẽ tăng cao. Mẹ bầu có thể lựa chọn một số loại thực phẩm giàu axit folic và an toàn cho thai kỳ, như đậu, gan, trứng, bông cải xanh, măng tây, họ nhà cam quýt, các loại quả mọng,... để bổ sung axit folic cho cơ thể.
2. Vitamin B6
Trong 3 tháng đầu thai kỳ, việc bổ sung vitamin B6 rất cần thiết đặc biệt là trong tháng đầu. Lý do là Vitamin B6 có khả năng cải thiện tình trạng buồn nôn và nôn mửa ở mẹ bầu, đặc biệt mẹ đang bị ốm nghén. Bạn không cần sử dụng thuốc để điều trị tình trạng này, mà có thể bổ sung vitamin B6 thông qua các thực phẩm dễ tìm thấy như ngũ cốc nguyên hạt, cá hồi, cá ngừ, thịt bò, hạt óc chó, hạt hạnh nhân, chuối,....
3. Sắt
Nhu cầu máu của cơ thể trong suốt thai kỳ sẽ tăng lên nhiều do một phần máu sẽ lưu thông qua thai nhi để nuôi dưỡng. Nếu mẹ bầu không hấp thụ đủ chất sắt, sẽ xuất hiện các triệu chứng như mệt mỏi, chóng mặt và có thể gặp phải vấn đề thiếu máu khi mang thai. Mẹ bầu nên bổ sung khoảng 27mg sắt mỗi ngày ngay khi phát hiện mang thai theo khuyến cáo của các chuyên gia dinh dưỡng. Bên cạnh việc sử dụng các loại thuốc cung cấp sắt, bạn cũng có thể bổ sung sắt thông qua thực phẩm giàu sắt như thịt nạc, các loại nội tạng, cải bó xôi, bưởi, hạt bí ngô và các loại đậu.
4. Trái cây
Trái cây chứa nhiều vitamin, khoáng chất và chất xơ, giúp duy trì sức khỏe và phát triển thai nhi. Chúng cũng có tính chất chống oxy hóa, giúp bảo vệ các tế bào khỏi sự tấn công của các gốc tự do. Hơn nữa, việc ăn trái cây cũng giúp giảm nguy cơ mắc một số bệnh lý như táo bón, tiểu đường và bệnh tim mạch. Tuy nhiên, bà bầu cần lưu ý chọn những loại trái cây an toàn và không ăn quá nhiều độc tố, đặc biệt là những loại có nhiều hóa chất và thuốc trừ sâu.
5. Các loại thịt
Thịt là thực phẩm thiết yếu dành cho phụ nữ mang thai vậy nên khi chăm sóc bà bầu 3 tháng đầu thai kỳ cần bổ sung vào thực đơn hằng ngày. Bà bầu trong giai đoạn này cần một lượng lớn protein và tăng cân khá nhanh chóng, việc sử dụng thịt heo, thịt bò nấu chín kỹ không chỉ an toàn mà còn cung cấp đủ protein và chất sắt. Tuy nhiên để tránh nhiễm độc thủy ngân, bà bầu nên hạn chế ăn hải sản trong giai đoạn này, đặc biệt là một số loại cá (nhất là phần mắt).
6. Sản phẩm từ sữa
Mẹ nên uống nhiều sữa trong thời kỳ đầu mang thai vì sữa là một nguồn cung cấp dinh dưỡng quan trọng, đặc biệt là canxi và protein, cần thiết cho sự phát triển của thai nhi. Canxi giúp xây dựng xương và răng cho thai nhi, và nó cũng là một yếu tố quan trọng giúp phát triển hệ thần kinh, cơ bắp và tim của thai nhi. Ngoài ra, protein là thành phần cấu tạo cơ bắp và các tế bào của cơ thể, và nó cũng là một nguồn cung cấp năng lượng cho sự phát triển của thai nhi.
Một số loại thực phẩm mẹ bầu nên tránh
Các thực phẩm như dứa, đu đủ xanh, ngải cứu, rau răm, rau ngót, hay cam thảo cần được tránh trong thời kỳ mang thai vì chúng có thể gây co thắt mạnh của tử cung, tăng nguy cơ sảy thai.
Trong suốt quá trình mang thai, mẹ bầu nên tránh uống sữa chưa tiệt trùng vì chúng thường chứa các vi khuẩn, vi sinh vật gây hại. Nếu không được tiêu diệt, chúng có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ và thai nhi, đặc biệt là trong 3 tháng đầu của thai kỳ, khi nguy cơ dị tật thai nhi là rất cao. Tương tự, mẹ bầu cũng nên tránh ăn trứng sống hay trứng lòng đào vì chúng cũng chứa rất nhiều vi khuẩn có hại, đặc biệt là nguy cơ nhiễm khuẩn salmonella trong trứng lòng đào.
Ngoài ra cũng nên tránh uống đồ uống có cồn hay chất kích thích vì chúng có thể dẫn đến các khuyết tật thần kinh ở thai nhi trong 3 tháng đầu và ảnh hưởng đến chức năng của các cơ quan khác như gan, thận, dạ dày. Người thân cần cẩn thận chú ý hơn khi chăm sóc bà bầu 3 tháng đầu thai kỳ vì đây là giai đoạn rất quan trọng.
Dấu hiệu nguy hiểm 3 tháng đầu nên đi khám bác sĩ
Trong 3 tháng đầu của thai kỳ, thai nhi vẫn rất nhỏ và có nhiều nguy cơ sảy thai. Mẹ bầu cần chú ý để phát hiện các dấu hiệu nguy hiểm và nhanh chóng đến bệnh viện để được chăm sóc.
Các dấu hiệu cảnh báo sảy thai trong 3 tháng đầu bao gồm:
- Ra máu âm đạo, máu màu đỏ hoặc đen. Máu có thể ra dưới dạng cục hoặc kết hợp với dịch nhầy.
- Đau lưng, đau bụng dưới co thắt.
- Chuột rút bụng kèm theo đau co thắt.
- Cảm giác chóng mặt, buồn nôn, kèm sốt cao.
- Đau bụng kèm theo mồ hôi hột và kéo dài hơn 30 phút.
Mẹ bầu cần đến cơ sở y tế ngay khi phát hiện các dấu hiệu này để được thăm khám và điều trị kịp thời.
Những điều kiêng kỵ trong 3 tháng đầu thai kỳ
Trong quá trình mang thai, việc tìm hiểu những thực phẩm cần ăn và uống là rất quan trọng, nhưng mẹ bầu cũng cần lưu ý đến các điều kiêng kỵ để đảm bảo an toàn cho thai nhi. Vậy vị, khi chăm sóc mẹ bầu 3 tháng đầu thai kỳ cần chú ý các điều sau:
- Tránh mang vác nặng và vươn cao tay, hạn chế di chuyển cầu thang nhiều lần.
- Hạn chế các tư thế yoga phức tạp như căng giãn quá mức hay chéo hông.
- Tránh tắm hơi hay tắm bồn nước quá nóng.
- Không nên tham gia một số trò chơi vận động mạnh ở công viên giải trí.
- Tránh tiếp xúc với người bị hoặc nghi nhiễm trùng hoặc các bệnh dịch khác.
- Tránh cuộc sống vợ chồng trong giai đoạn đầu của thai kì vì sẽ dễ gây sảy thai.
- Hạn chế trang điểm khi mang thai để tránh kích ứng da.
- Đi khám ngay khi bị chảy máu âm đạo.
- Tránh căng thẳng, stress và không nên nhuộm tóc hoặc sơn móng tay.
- Không nên mang giày cao gót, nên đi dép thấp và bám chắc để tránh trơn trượt.
- Không nên tự ý sử dụng thuốc khi không có chỉ định của bác sĩ và tránh ngồi hoặc nằm ở một tư thế quá lâu.
Trên đây là những hướng dẫn chăm sóc bà bầu tháng đầu. Hy vọng những thông tin mà Baby House cung cấp sẽ giúp đỡ mẹ bầu chăm sóc mình tốt hơn. Mang thai và sinh con là một khoảnh khắc thiêng liêng, đầy ý nghĩa và niềm hạnh phúc vô bờ bến của mỗi người phụ nữ. Trong suốt quãng thời gian 3 tháng đầu thai kỳ, chế độ dinh dưỡng và việc chăm sóc bà bầu 3 tháng đầu đúng cách đóng vai trò cực kỳ quan trọng. Ngoài ra, việc tạo điều kiện cho mẹ bầu nghỉ ngơi, thư giãn cũng rất cần thiết để mẹ có thể tiếp tục hành trình mang thai suôn sẻ và bình an. Bố cần đồng hành cùng mẹ bầu trong suốt quá trình mang thai, từ những ngày đầu tiên cho đến ngày mẹ tròn con vuông, để trải nghiệm cảm giác hạnh phúc khi được chào đón thiên thần nhỏ của gia đình.
